Enkele karakteristieken
- in bergbeekjes is het water snelstromend en koud, met veel zuurstof maar weinig sedimenten
- in vlakterivieren is het water langzamer en warmer, met minder zuurstof maar met veel zwevende deeltjes
- hard water bevat veel bicarbonaat en calcium, want het loopt door kalkhoudende gesteentes
- water dat door een graniet- of een kleibodem stroomt, wordt zacht, omdat deze gesteentes weinig calcium bevatten.
Belang
De ecosysteemwaarde van een waterloop en zijn belang voor milieu en mens hangen af van de diversiteit van zijn habitats en van de soorten die er leven. Het is dus levensnoodzakelijk om hem te beschermen en indien nodig te onderhouden.
Enkele kenmerkende of opvallende soorten
Bedreigingen
De waterlopen worden sterk door de activiteiten van de mens beïnvloed: hij wijzigt hun waterhuishouding; hij bouwt dammen, waardoor bepaalde vissen niet meer kunnen trekken en soms uitsterven, en waardoor sedimenten zich opstapelen; hij versmalt of betonneert de beddingen, zodat de rivieren overstromen. Deze ingrepen veranderen grondig het leven in de waterloop, die eventuele droogte of verontreiniging niet altijd meer kan bolwerken. De verontreiniging heeft heel uiteenlopende oorzaken (nitraten, fosfaten, allerlei afval, uitlaatgassen …) met vaak heel specifieke gevolgen voor de dieren (endocriene stoornissen).
Enkele bedreigde of zeldzame soorten
Bescherming
Het ecosysteem van een waterloop blijft het best functioneren als zijn natuurlijke fysische kenmerken behouden worden. Daarom moet de fysische en chemische kwaliteit van het water bewaakt worden, zodat de rivier zich zelf kan reinigen en de biodiversiteit er veilig is. Een goede waterzuivering en een beperking van het mestverbruik in de stroombekkens zijn dus noodzakelijke maatregelen. Het is zelfs beter de natuurlijke oevers en de oorspronkelijke ligging van de waterloop te herstellen (riviercontracten).